Als u met rugklachten bij de huisarts of fysiotherapeut komt, dan stelt die een paar korte vragen om te achterhalen wat de oorzaak kan zijn van de rugpijn. Zo wordt ook achterhaald of u eventueel een spondyloarthritis hebt. Als de antwoorden op die vragen daar toe aanleiding geven dan wordt verder onderzoek gedaan.
Deze pagina is het vervolg op de algemene informatie over spondyloarthritis, een vaak gemiste diagnose bij lage rugklachten.
- Was er een trauma (ongeval / val)? Dan kan er sprake zijn van een breuk
- Is er iets neurologisch? Uitstralende pijn, uitval van spieren, een Hernia
- Is er osteoporose (botontkalking) waardoor een wervel spontaan kan inzakken
- Is er een maligniteit (tumor). Was er sprake van kanker in het verleden.
- Zijn er andere rode vlaggen?
Als deze vragen allen met ¨nee¨ beantwoord zijn, dan blijven er twee mogelijkheden over:
- Is er een ontstekingsproces, zoals SpA (spondyloarthritis)? Ongeveer 20% van de chronische lage rugpijn begonnen voor het 40e jaar valt hier onder!
- Zo niet, dan pas gaan we uit van aspecifieke lage rugklachten waarover hier meer.
Goed, we hebben geconstateerd dat er geen sprake is van een breuk, van een hernia of een risico op een tumor. Hoe dan verder? En nogmaals, ga met schroom om met deze vragen.
Vraag 1:
Is er sprake van een ontstekingsprobleem in de lage rug?
- Ontstonden de eerste klachten voor het 40e (andere bronnen: 45e) levensjaar en bestaan ze langer dan 12 weken (chronisch)?
- Ontstond het vanzelf en zonder duidelijke oorzaak?
- Worden de klachten minder met bewegen?
- Worden de klachten niet minder met rust?
- Is er nachtelijke pijn (vaak 2e helft van de nacht) die beter wordt als u opstaat en een beetje beweegt?
Er is sprake van een ontstekingsprobleem in de lage rug als 4 van de 5 bovenstaande vragen positief worden beantwoord.
Vraag 2:
Is er in de familie (eerste of tweede graad) iemand met psoriasis, gewrichtsontstekingen, uveitis (oogontstekingen), Colitis Ulcerosa of Ziekte van Crohn, Spondylitis Ankylopoetica (Ziekte van Bechterew)?
Vraag 3:
Is er een goede reactie op NSAID’s/ is er binnen 24-48 uur na een dosis NSAID’s de rugpijn verdwenen of sterk verminderd? NSAID’s zijn Niet-Steroide Anti-Inflammatoire Drugs ofwel ontstekingsremmers die niet uit de corticosteroiden-hoek komen. Voorbeelden: Ibuprofen, Diclofenac, Meloxicam, Naproxen, Etofenamaat, Celecoxib, Acetylsalicylzuur.
Vraag 4:
Is er sprake van chronische lage rugpijn, langer dan 5 jaar aanwezig?
Als er op minimaal 2 van deze 4 vragen met ¨ja¨ is geantwoord, dan is er voldoende reden om door te sturen naar een reumatoloog. Mocht u vermoeden dat dit van toepassing is op u, ga dan eens praten met uw huisarts, neem eventueel een printje van deze site mee. Maar nogmaals: lang niet alle rugklachten passen in dit plaatje.
Over de casus van hierboven: vraag 1 is een JA, want ze voldoet aan 4 van de 5 criteria, vraag 2 is ook een JA, vraag 3 is NEE, omdat dit nooit is geprobeerd, en vraag 4 is NEE, de klachten bestaan pas een half jaar. Twee maal een JA: er is reden om haar door te sturen naar de reumatoloog. Ook zou de huisarts nog kunnen proberen hoe ze op NSAID’s reageert, maar dit verhaal is al tamelijk helder, zoals u zelf waarschijnlijk ook al begreep.
Waaruit kan de behandeling van SpA bestaan?
- Ontstekingsremmers. Die helpen het proces te stoppen of te vertragen. En ze helpen echt heel goed! Erg belangrijk. De reumatoloog weet er alles van.
- Eventueel bijkomende aandoeningen, zoals Psoriasis of oogontsteking worden behandeld.
- Fysiotherapie
- Ergotherapie
- Zelfhulpgroepen
Wat kan de fysiotherapeut doen bij SpA?
- We kunnen samen een oefenschema maken. Bij voorkeur volgt u dit oefenschema thuis, maar als nodig dan doen we dit, individueel of in kleine groepjes, in de praktijk. Het oefenschema behelst krachtoefeningen en oefeningen ter verbetering van de mobiliteit. Het mooiste is als u zowel in groepjes al zelfstandig thuis oefent.
- U krijgt uitgebreide houdingsinstructies. Als u de verkeerde houding aan neemt dan krijgt u meer klachten en een groter risico op vergroeiingen in de rug.
- U krijgt adviezen voor of begeleiding bij het trainen van het uithoudingsvermogen.
- Eventueel oefenen we de ademhalingsspieren en de mobiliteit van de ribben.
Samenvatting over SpA of spondyloarthritis:
- 20% van de mensen met chronische lage rugpijn die begonnen is voor het 40e levensjaar heeft SpA
- 1/3 van de SpA (Spondyloarthritis) wordt uiteindelijk een SA (Bechterew).
- Juist in een vroeg stadium is er veel aan te doen, zowel met medicijnen als door te oefenen.
- De reumatoloog ziet ze veel te weinig: de diagnose wordt veel te vaak gemist.
Praat met uw huisarts! Schept dit artikel enige duidelijkheid?