Waarom vallen we sneller als we ouder worden? En vallen ouderen inderdaad vaker dan jonge mensen. Breken ze ook meer? Moeilijk te zeggen. Ouderen nemen niet meer de risico’s die jongeren nemen. En jongeren vallen wel degelijk. Alleen, ze hebben nog geen botontkalking en vaak staan ze weer op en lopen ze door. Als een oudere valt dan zijn de gevolgen vaak veel ernstiger.
Jongeren vallen dus vaak, met schaatsen, skaten, skiën of zonder duidelijke reden. Ik ken ouderen die bijna dagelijks vallen maar nooit wat breken. Maar de risico’s zijn toch groter naarmate we ouder worden.
Waarom vallen we makkelijker als we ouder worden?
- Onze reactiesnelheid neemt af. We reageren later en trager op nieuwe omstandigheden, obstakels, stoeptegels.
- Ons evenwicht neemt af.
- De ogen worden, soms ongemerkt, slechter. Diepte zien is dan lastiger.
- De zenuwen in onze benen geven niet altijd de signalen goed door, zoals dat gebeurt bij bijvoorbeeld Diabetes (suikerziekte). Je voelt dan niet dat je wankel staat.
- Onze coördinatie neemt af.
- De spierkracht neemt af.
- Multitasking wordt lastiger. Veel oudere mensen moeten stil staan als ze even willen praten. Een theeblad met volle kopjes dragen en tegelijkertijd lopen is een opgave.
- Sommige zenuwen die spieren aansturen geven minder door, bijvoorbeeld de zenuw opzij van ons onderbeen. Daardoor gaan de voeten slepen, tillen we ze niet genoeg op. Dan struikel je veel makkelijker.
- De knieën worden stijver waardoor we ze niet genoeg optillen bij een hindernis (drempel). Heupen en rug kunnen het lopen belemmeren.
- Angst verlamt. De angst om te vallen zorgt er voor dat we minder soepel gaan lopen.
- Als onze blik afdwaalt dan veranderen we van richting.
- Lopen met grote stappen geeft meer tijd om te reageren. Hoe korter de pas wordt, des te moeilijker het wordt om een hindernis te omzeilen. Ouderen anticiperen minder op een obstakel, passen hun staplengte niet op de juiste manier aan. Looptraining met een fysiotherapeut wil dan wel eens helpen.
- Veel mensen hebben pijnlijke voeten. Dan dragen ze liever een paar zachte pantoffels, of zelfs alleen maar sokken op het zeil in de keuken…
- Veel mensen willen geen rollator of wandelstok: dat staat zo oud. Tegen deze mensen zou ik willen zeggen: als het nodig is, doe het dan! Vallen valt niet mee.
- Mensen kunnen een lage bloeddruk krijgen als ze te snel opstaan. Dan worden ze even dizzy en gaan ze tegen het vloertje.
- Er kunnen allerlei ziekten zijn die het lopen niet makkelijker maken: een hersenbloeding, hartritmestoornissen, Parkinson.
- Als mensen moeite hebben de plas op te houden dan hebben ze soms een enorme haast om naar de WC te komen. En juist dan gaat het mis.
- Dementie zorgt er voor dat mensen hun rollator vergeten.
- Medicijnen zorgen voor slaperigheid, lage bloeddruk.
- Osteoporose (botontkalking) zorgt er niet voor dat we vaker vallen maar wel dat de gevolgen van een val veel ernstiger kunnen zijn. Vaak wil de arts dan ook een botscan laten maken als iemand een breuk heeft opgelopen, om te zien of er osteoporose is. In dat geval kunnen medicijnen verdere osteoporose tegen gaan.
Natuurlijk heeft niet iedereen deze verandering, of even sterke veranderingen. Maar toch kan dit alles een rol spelen.
Als u herkent wat er mis kan gaan, dan kan u daar beter mee om gaan en de gevaarlijke situaties vermijden.
Regelmatig bewegen, (bejaarden)gym, spierkracht oefenen, en zelfs het evenwicht voorzichtig oefenen, dat alles helpt enorm.
Weer terug naar het verhaal over valpreventie.