Als u met rugklachten bij een arts komt, dan is er een aantal onderzoeken mogelijk. Vragenlijsten, lichamelijk onderzoek, een foto, MRi-scan of een labtest kunnen onderdeel uitmaken van het onderzoek. Hier volgt uitleg over deze onderzoeken.
Deze pagina is het vervolg op aspecifieke lage rugklachten.
Vragen en lichamelijk onderzoek bij rugpijn
Middels een aantal korte vragen kan de arts al veel bepalen en uitsluiten. Voorbeelden: bent u gevallen, heeft u al eerder deze klachten gehad, hoe was toen het verloop. Daarna kan de arts een kort lichamelijk onderzoek doen om te zien of er alarmerende afwijkingen, bijvoorbeeld krachtsverlies, zijn. Dan stelt de arts het beleid op: misschien is er verder onderzoek noodzakelijk, misschien ook een verwijzing naar een fysiotherapeut. Maar heel vaak is het beleid afwachtend: De arts kan u gerust stellen en eventueel wat pijnstkillers of spierontspanners voorschrijven en rust of juist bewegen adviseren.
Een röntgen foto bij rugklachten
Om te beginnen laat de huisarts alleen een foto maken als hij uit uw verhaal of uit zijn onderzoek iets haalt dat extra aandacht nodig heeft. Als er in uw verhaal en in uw onderzoek niets alarmerends is, dan is een foto ook niet nodig. Dat wil niet zeggen dat hij de klachten niet serieus neemt.
Een normale Röntgen-foto toont alleen bot, in dit geval dus de wervels. Tussen de wervels zijn er lege ruimtes te zien, want de tussenwervels zijn van kraakbeen en dat is op een gewone foto onzichtbaar. Een versmalde ruimte duidt op een ingezakte tussenwervel. 75% van de vijftig-plussers heeft een of meer ingezakte tussenwervels. Dus dat is normaal boven de 50.
Het is niet mogelijk om bijvoorbeeld een hernia te zien op een gewone foto. Wel kan er een breuk, een tumor of een bot-TBC mee worden aangetoond of uitgesloten. Ook slijtage (arthrose) en botontkalking (osteoporose) zijn goed te zien op een foto. Let echter op: een mens gaat slijten op zijn 20e, en dat wordt zichtbaar op zijn 40e. Als u 60 jaar bent en plots rugklachten hebt gekregen, dan zal er op de foto altijd slijtage zichtbaar zijn en in de meeste gevallen ook nog een of meerdere ingezakte tussenwervelschijven.
De 70-jarige vrouw was hevig onthutst na de uitslag van haar foto: “Ik heb arthrose (slijtage), erg hè? En er is zelfs een tussenwervelschijf ingezakt. Dat gaat dus nooit meer over”. Ik vind het niet goed als dit soort informatie zonder verdere uitleg aan patiënten meegegeven wordt. Ook in dit geval bleek bij navraag er niets mis te zijn dat niet bij de leeftijd paste. 3 weken later was ze weer klachtenvrij, ondanks de arthrose en de ingezakte wervels. Ze vroeg of ze daar verder nog rekening moest houden. Ik heb haar afgeraden om parachute te gaan springen, maar dat was ze (breed lachend) toch al niet van plan.
Als de mate van slijtage overeenkomt met wat normaal is voor uw leeftijd, dan zegt dat dus niets. Die slijtage zat er ook al een maand eerder toen u nog nergens last van had. Alleen als de op de foto gevonden afwijkingen de pijn verklaren, dus overeenkomen met de klachten, dan kunnen ze de oorzaak zijn van de pijn. Als er toevallig een aangeboren afwijking wordt gevonden terwijl u al 40 jaar pijnvrij rondhuppelt, dan heeft die afwijking hoogstwaarschijnlijk niets met uw rugpijn te maken. Vraag er uw huisarts naar.
MRi-scan bij rugpijn
Ook kan de dokter, maar vaker nog de specialist, besluiten om een MRI-scan te maken. Daarop is veel meer te zien. Het is een dure techniek die nodig is om bijvoorbeeld voorafgaand aan een operatie of bestraling precies de plaats van het probleem te bepalen, of bij een ernstige verdenking op andere oorzaken als die op de foto toch onvoldoende aan het licht kwamen.
De MRI-scan is overbodig bij een aspecifieke rugklacht. Behalve als men vermoedt dat er sprake is van iets anders, bijvoorbeeld een spondyloarthritis, in dat geval kan de reumatoloog via die scan zien of er sprake is van ontstekingsprocessen in de wervels. Dit komt vaker voor dan men tot nu toe vermoedde en is tegenwoordig op zich weer goed te behandelen, zeker als men er op tijd bij is.
Lab- en bloedtests bij lage rugpijn
Deze kunnen worden gedaan als aanvullend onderzoek bij vermoeden op bijvoorbeeld ontstekingen of andere processen, maar zijn geen standaard onderdeel van het onderzoek.
Lees verder als u meer wil weten over het beloop en de prognose van de rugklachten. Of lees hier verder over belasting en belastbaarheid van de rug. Ook kunt u meteen verder naar: wat kunnen we doen bij rugklachten, over oefenen en leefregels.
Hebt u het gevoel dat uw rugklachten op de juiste manier zijn onderzocht?