De eerste 24-48 uur na het ontstaan van een zweepslag is er soms heftige pijn en zwelt het weefsel op. Wat kunt u zelf al direct doen om de pijn te verminderen en te zorgen dat u snel weer op de been bent?
Deze pagina is het vervolg op de pagina die algemene uitleg geeft over een zweepslag (coup de fouet). Lees ook die pagina voor een beter begrip!
De zwelling in de kuit moeten we zoveel mogelijk voorkomen, omdat dat extra pijn geeft en de genezing vertraagt. In de eerste periode na het ontstaan van de zweepslag moeten we dus onmiddellijk ingrijpen. De Amerikanen hebben een duidelijk rijtje: RICE. Dat staat voor
- R = Rest, ofwel veel rust. Wel bewegen, maar zo mogelijk onbelast.
- I = Ice. Koelen dus. Koud water, of ijsklontjes in een theedoek. Pas op; ijs kan blaren geven op de huid en daar zitten we niet op te wachten. We beginnen hier direct mee. Geen water of ijs? Dan maar in een sloot of in de zee. De eerste 48 uur regelmatig opnieuw koelen, dat helpt tegen de zwelling en tegen de pijn.
- C = Compression. Dat kan met een zwachtel. De zwachtel geeft tegendruk tegen het weefsel dat wil gaan uitzetten. De zwachtel kan natgehouden worden of even verwijderd worden om de kuit opnieuw te koelen.
- E = Elevation. Omhoog leggen dus. Dit hoog leggen gaat de zwelling tegen en geeft de broodnodige rust aan de gescheurde spier. Probeer de eerste 2 dagen het been vaak hoog te leggen. Neem een bankje en een comfortabel kussen dat ook de knie steunt. Die moet niet doorhangen. Als de knie door hangt dan geeft dat op zich ook weer extra pijn.
Als u meteen door wilt naar de pagina met de oefeningen bij een zweepslag of coup de fouet dan klikt u hier.
Wanneer moet ik naar de dokter?
Natuurlijk gaat u even naar de dokter als u het niet vertrouwt. In ieder geval gaat u naar de dokter als
- U een uur na het ontstaan, als u al goed gekoeld hebt, nog totaal niet kunt steunen op het aangedane been,
- U na 48 uur uw hak niet op de grond kunt zetten,
- U na 48 uur beslist niet op de tenen kunt staan,
- De pijn in de eerste 48 uur alleen maar toeneemt.
Een zweepslag loopt u dus op tijdens afzetten, tijdens een plotse krachtsinspanning van de kuit. Als uw kuit pijnlijk, dik, rood en warm wordt zonder dat er een duidelijk moment was waarvan u weet dat er toen “iets knapte”, dan kan het zijn dat er geen zweepslag is, maar een trombose of iets anders. Als u dus niet zeker bent over de oorzaak of het moment van ontstaan, dan gaat u absoluut direct naar de dokter of de EHBO!!! Een trombosebeen is niet iets dat u zelf gaat behandelen, meteen naar de EHBO!!!
Als er geen sprake is van een dergelijk ernstige beperking dan kunt u besluiten tot zelfbehandeling. Natuurlijk is de snelheid van het herstel afhankelijk van de ernst van de scheur, de manier waarop u oefent en het doel dat u zich stelt.
Wat mag er absoluut niet in de eerste 48 uur?
- Massage. Een verse wond, ook als die niet zichtbaar is, mag niet gemasseerd.
- Warmte. Geen warme douche, zeker geen warm bad. Het been zwelt daar enorm van op. Warmte zet immers de vaten open, en als die kapot zijn, dan lopen ze leeg, om het eens plastisch te zeggen.
- Warmte-cremes, om de zelfde redenen.
A. had op de tennisbaan tijdens een intensief partijtje het gevoel dat iemand een bal tegen haar kuit sloeg. Ze zag dat dat niet het geval was. Meteen had ze behoorlijke pijn midden op de kuit, en ze wist dus eigenlijk al wat er aan de hand was: Een zweepslag. Omdat ze dacht; “spieren moet je warm houden”, is ze thuis onmiddellijk in een heet bad gestapt. De zwelling daardoor werd enorm, veel meer dan op grond van de grootte van de scheur in haar spieren te verwachten viel. U weet nu wat ze wel had moeten doen!
P. kwam bij me, moeizaam lopend, de kuit dik en blauw, had duidelijk gisteren een zweepslag opgelopen. Hij zei: “Ik wil volgende week de bruggenloop doen, ik dacht, als jij nou een paar keer goed masseert, dan gaat het wel weer over”. Ik moest hem teleurstellen. Sporters willen zo graag door gaan….
Hoe geneest een zweepslag of coup de fouet
Een spierscheur is een scheur van een aantal spierfibrillen (spiervezels) bij elkaar. Die genezen meestal redelijk vlot. Die genezing gebeurt door de vorming van bindweefsel ofwel littekenweefsel.
Littekenweefsel trekt, is zwakker en korter dan het oorspronkelijke weefsel (kijk maar eens naar het littekenweefsel na een brandwond, dat trekt). Daardoor komt er bij een niet-juiste genezing een zwakke plek in de spier, die bij trek steeds de neiging heeft opnieuw te scheuren. De scheur moet dan ook genezen onder rek zodat er dus een litteken ontstaat dat lang genoeg is om niet snel weer te scheuren. Daarom is het zo belangrijk om snel te beginnen met oefenen en niet alleen maar rust te nemen. Moeilijk dus; enerzijds heeft de scheur rust nodig om te genezen, anderzijds is de rek nodig om de scheur goed te laten genezen.
Bovendien is er een hele kleine kans dat er tijdens het genezingsproces nog een trombose ontstaat omdat de wanden van de bloedvaatjes gescheurd zijn. Nog een hele goede reden om niet alleen te rusten maar zo snel mogelijk te beginnen met oefenen.
Overigens is het vrij normaal als tijdens dit genezingsproces er nog een paar keer een kleine zweepslag overheen komt. U denk dat wellicht dat het hele circus opnieuw gaat beginnen, maar meestal zijn deze kleine zweepslagen een gevolg van een deel van het littekenweefsel dat opnieuw scheurt, maar nooit meer zo erg en zo groot als bij de eerste scheur. Het hoort er een beetje bij. Maakt u zich niet ongerust. Blijf doorgaan met rustig oefenen en als u dat lastig vindt, raadpleeg dan een fysiotherapeut.
In ieder geval kunt u als nodig een paar krukken nemen of een wandelstok. Denk ook aan een tijdelijke hakverhoging, dat ontlast. Makkelijk voor de dames; haal een paar pumps uit de kast!
Lopen of oefenen mag alleen als het geen pijn doet! We oefenen dus binnen de pijngrens. Au is ho!
En dan de pagina met een oefenschema bij een zweepslag of coup de fouet!